Hà Nội (TTXVN 11/12)--

            Một năm nhiều sự kiện sắp kết thúc, cả khu vực đang hướng sự chú ý tới những tuyên bố và quyết định của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, nhất là khi sang năm 2017, nước này sẽ giữ vai trò Chủ tịch luân phiên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Ngoài các mục tiêu phát triển của khối, người ta cũng kỳ vọng vấn đề Biển Đông sẽ sớm được giải quyết dưới sự dẫn dắt của Manila trên cương vị mới này.

            Theo trang mạng "nationmultimedia.com", với tư cách là nước Chủ tịch ASEAN, Philippines, với sự lãnh đạo của Tổng thống Duterte sẽ phải đóng vai trò đại diện cho toàn khối, biến ASEAN thành một khối có tiếng nói chung mạnh mẽ. Nhà lãnh đạo Philippines cũng sẽ phải chủ trì hàng loạt cuộc họp vô cùng quan trọng, nhất là Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 30 và 31, được tổ chức trong cùng năm 2017. Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 30 dự kiến sẽ diễn ra tại Manila vào tháng 4/2017, với sự có mặt của các nhà lãnh đạo ASEAN. Trong khi đó, hội nghị thứ hai diễn ra tại Căn cứ Không quân Clark ở đảo Luzon vào tháng 11/2017 còn có sự tham gia của cả các đối tác đối thoại quan trọng.

            Với những tiến triển đáng kể trong quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc những tháng gần đây, giới quan sát cho rằng Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường chắc chắn sẽ tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN vào cuối năm tới cùng các đối tác đối thoại khác. Tuy nhiên, câu hỏi lớn hiện nay là liệu Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump có sẵn lòng dành thời gian tới thăm khu vực và tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN lần thứ năm và Hội nghị Thượng đỉnh Đông Bắc Á lần thứ 12 tại Căn cứ Không quân Clark hay không. Trước khi Lào giữ chức Chủ tịch ASEAN năm 2016, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã hào hứng xác nhận từ một năm trước đó về kế hoạch tham dự hội nghị tại Viên Chăn trong cuộc gặp với các nhà lãnh đạo ASEAN tại Kuala Lumpur hồi tháng 11/2015.

            Trong thời gian cầm quyền vừa qua, ông Duterte đã trở thành tâm điểm của báo chí quốc tế với những bình luận khác thường và thậm chí là gây sốc, nhất là những gì liên quan đến nhiều cường quốc thế giới như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Nga. Việc ông chỉ trích Mỹ, cường quốc từng đô hộ Philippines và hiện là đồng minh thân thiết nhất của Manila, đã gây ra không ít tranh cãi. May mắn là sự hợp tác hiện nay giữa Mỹ và Philippines vẫn được giữ vững vì bất kể sự thay đổi nào đều sẽ ảnh hưởng đáng kể tới tình hình an ninh của ASEAN trong nhiều tháng và thậm chí là nhiều năm tới.

            Hiện nhiều người cho rằng vẫn cần thời gian để có thể xác định xem cách lãnh đạo và các quyết định của ông Duterte sẽ định hình và tác động thế nào tới hòa bình và ổn định của khu vực. Trong 6 năm qua, tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông đã trở thành một trong những vấn đề lớn trong khu vực và lôi kéo cả sự can dự của nhiều cường quốc. Mâu thuẫn được cho là đang dần lắng dịu và Tổng thống Duterte là người muốn xu hướng này được tiếp tục và xung đột được hóa giải. Về mặt cá nhân, nhà lãnh đạo Philippines muốn củng cố quan hệ với tất cả các nước thành viên ASEAN. Việc này, nếu thành công, chắc chắn cũng sẽ giúp Philippines trở nên mạnh và giàu có hơn.

            Manila đang hy vọng có thể đóng góp tài năng và trí tuệ một cách tích cực để đạt được các mục tiêu mà khối đã đề ra. Dần bước sang tuổi 50, ASEAN sẽ được chèo lái bởi một nhà lãnh đạo “khác thường”, một người có mục tiêu rất rõ ràng là đưa khối tới “vị trí xứng đáng” trong cộng đồng quốc tế./.